Takimi ndërmjet Kryegjyshit Botëror të Bektashinjve, Haxhi Dede Baba Edmond Brahimaj (Baba Mondi), dhe Papa Françeskut ka nxjerrë në pah versione të ndryshme mbi përmbajtjen dhe rezultatet e diskutimeve. Në njoftimet përkatëse të Kryegjyshatës Botërore të Bektashinjve dhe Vatikanit, bien në sy mospërputhje lidhur me çështjen e shtetit Bektashi në Shqipëri.
Njoftimi i Vatikanit: Dialog ndërfetar dhe paqe globale
Në deklaratën e Vatikanit, fokusi i takimit është vendosur në rëndësinë e dialogut ndërfetar dhe rolin e komuniteteve fetare në promovimin e paqes dhe bashkëjetesës. Papa Françesku u shpreh se çdo takim ndërfetar në frymën e respektit të ndërsjellë përforcon shpresën për një botë më të drejtë. Gjithashtu, përshkroi bektashinjtë si një rend sufi mysliman me origjinë në Turqi, i përhapur në rajonin shqiptar dhe më gjerë, pa përmendur ndonjë iniciativë për shtet Bektashi.
Njoftimi i Kryegjyshatës Botërore të Bektashinjve: Përmendet ideja e shtetit Bektashi
Në anën tjetër, Kryegjyshata raportoi se gjatë takimit, Baba Mondi prezantoi idenë e krijimit të një shteti Bektashi në Shqipëri, të modeluar sipas Vatikanit. Sipas këtij njoftimi, Papa Françesku e bekuar këtë iniciativë, duke ofruar mbështetje shpirtërore për komunitetin bektashi dhe shqiptarët në përgjithësi. Në të njëjtën kohë, dy liderët fetarë shkëmbyen dhurata dhe nënshkruan Dokumentin e Abu Dabit për Vëllazërimin Njerëzor.
Deklaratat e plota
Njoftimi i Vatikanit:
“Papa Françesku takohet me Baba Mondin, ose Haxhi Dede Edmond Brahimaj, lideri i myslimanëve bektashinj. Në një takim me Baba Mondin të enjten, Papa Françesku përsëriti se dialogu ndërfetar është më i nevojshëm se kurrë në një botë të dëmtuar nga konfliktet dhe ndarjet.
‘Sa herë që liderët fetarë mblidhen në frymën e respektit të ndërsjellë’, tha Papa, ‘shpresa jonë për një botë më të mirë dhe më të drejtë ripërtërihet dhe konfirmohet.’
Bektashinjtë janë një rend i njohur mysliman sufi që e ka origjinën në Anadoll të shekullit të 13-të, në Turqinë e sotme, dhe u përhap gjerësisht në Perandorinë Osmane, duke u shtrirë në Shqipëri dhe në popullsinë shqiptare në Kosovë, Maqedoni dhe Mal të Zi.”
Njoftimi i Kryegjyshatës Botërore të Bektashinjve:
“Ditën e enjte, 16 janar 2025, Ati i Shenjtë, Papa Françesku, priti në audiencë Kryegjyshin Botëror të Bektashinjve, me qendër në Tiranë, Shqipëri, Shenjtëria e Tij, Haxhi Dede Baba Edmond Brahimaj, së bashku me një delegacion. Në fjalën e Tij, Ati i Shenjtë vuri në dukje marrëdhëniet miqësore ndërmjet Kishës Katolike dhe Komunitetit Bektashi, duke nënvizuar rëndësinë e bektashinjve në kohën e sotme, plot luftëra e konflikte.
Më tej, Ai shprehu bindjen se bektashinjtë, së bashku me myslimanët e tjerë, me të krishterët dhe me të gjithë besimtarët e Shqipërisë mund të shërbejnë si urë pajtimi dhe pasurimi reciprok, si shembull jo vetëm brenda vendit, por edhe më gjerë, duke kontribuar në paqen ndërmjet Lindjes e Perëndimit të botës.
Papa Françesku dhe kreu i bektashinjve shkëmbyen dhurata dhe nënshkruan së bashku Dokumentin e Abu Dabit për vëllazërimin njerëzor, paqen dhe bashkëjetesën në botë.
Haxhi Dede Edmond Brahimaj i foli Atit të Shenjtë edhe për idenë e shtetit Bektashi në Shqipëri, sipas modelit të Vatikanit, duke marrë bekimin e Papës për bashkësinë e bektashinjve dhe për gjithë popullin shqiptar. I dhuroi edhe shallin tradicional të bektashinjve, të cilin Ati i Shenjtë Begoglio e vuri në qafë.”
Përfundim
Deklaratat e ndryshme reflektojnë perspektiva dhe prioritete të ndryshme, duke ngritur pyetje mbi interpretimin dhe qëllimet e bisedimeve. Megjithatë, takimi thekson rëndësinë e dialogut ndërfetar dhe përpjekjet për paqe dhe mirëkuptim global.
