Inspektimi disiplinor në Shqipëri është thelbësor për integritetin dhe pavarësinë e sistemit të drejtësisë. Gjatë një ceremonie, Inspektori i Lartë i Drejtësisë theksoi rëndësinë e këtij institucioni dhe shqetësimin për pamundësinë e njohjes së historisë së shërbimit të inspektimit gjyqësor në vend. Ai pranon se ky sistem ka qenë shpesh nën hije, ndërsa vendimet gjyqësore kanë marrë vëmendjen e duhur. Në këtë kontekst, një botim i ri synon të dokumentojë zhvillimin e inspektimit në Shqipëri që nga 1912, duke paraqitur materiale që shumë juridikë nuk i kanë njohur deri tani.
Me këtë botim, inspektori nënvizon se nuk është bërë interpretim mbi ngjarjet historike, por është paraqitur informacioni në formën e tij origjinale për të ofruar një panoramë të qartë. Pjesa e veçantë e historisë është vendosja e inspektoratit të drejtësisë në 1912, një hap që thekson angazhimin për garantimin e përgjegjshmërisë dhe pavarësisë të sistemit gjyqësor.
Gjatë periudhës së monoizmit, gjykatat u ashtuquajtën me partinë-shtet, por me rikthimin e pluralizmit pas 1990, roli i gjyqësorit rifitoi rëndësinë. Reforma në drejtësi e miratuar në 2016, ka reformatizuar tërësisht sistemin me fokus në pavarësinë e gjyqtarëve e prokurorëve. Kjo reformë i dha kompetencat e inspektimit disiplinor Inspektorit të Lartë të Drejtësisë, një institucion i pavarur që kujdeset për etikën dhe profesionalizmin në sistemin gjyqësor.
Ceremonia përmbyllet duke falënderuar ata që kontribuan në realizimin e këtij botimi, duke përfshirë punonjësit e ILD-së dhe institucionet e ndihmës. Një përkushtim i veçantë iu dha ekipit kërkues dhe atyre që prodhuan dokumentarin “Të inspektosh drejtësinë,” që shënon rëndësinë e këtij inspektimi në historinë e Shqipërisë. Inspektimi, si një shtyllë e rëndësishme e sistemit të drejtësisë, vazhdon të jetë sfida e vazhdueshme dhe thelbësore për garantimin e një shteti të së drejtës.
