Rajoni i Korçës përballet me sfida të mëdha përsa i përket gërmimeve të paligjshme në kërkim të objekteve dhe sendeve me vlerë të trashëgimisë kulturore. Akti i tillë, në kuadrin aktual ligjor, nuk konsiderohet vepër penale, gjë që nënkupton nevojën për ndryshime ligjore dhe një koordinim më të mirë mes aktorëve lokalë për të parandaluar trafikimin e këtyre objekteve.
Në këtë kontekst, mbështetja e Departamentit të Shtetit të SHBA-së dhe Ambasadës së SHBA-së në Shqipëri është thelbësore. Ato kanë luajtur një rol aktiv në fuqizimin e institucioneve dhe aktorëve lokalë në përpjekjet për të luftuar gërmimet e paligjshme dhe trafikimin e objekteve kulturore. Vitin e fundit, në qarkun e Korçës janë raportuar disa raste të tilla, duke treguar se problemi vazhdon të jetë i pranishëm dhe kërkon veprime të koordinuara.
Gjatë një tryeze të rrumbullakët që u organizua në Korçë, ekspertët dhe aktorët lokalë theksuan se ruajtja e trashëgimisë kulturore nuk mund të realizohet pa angazhimin dhe ndërgjegjësimin e komunitetit. Banorët, sidomos ata që jetojnë pranë zonave të mbrojtura, kanë një rol të rëndësishëm në raportimin e rasteve të dyshimta dhe në mbrojtjen e vlerave kulturore që i takojnë të gjithë shoqërisë.
Për t’u përballur me këto sfida, është e domosdoshme që të zhvillohet një qasje e koordinuar mes institucioneve, ekspertëve dhe komunitetit. Vetëm nëpërmjet bashkëpunimit të ngushtë dhe angazhimit aktiv të të gjithëve, është e mundur të ruhet dhe mbrohet trashëgimia kulturore e rajonit të Korçës. Pjesëmarrja e banorëve në këtë proces është kritike për të siguruar një mbrojtje më efektive ndaj gërmimeve të paligjshme dhe për të garantuar se këto vlera kulturore do të kalojnë në brezat e ardhshëm.
