Në përvjetorin e 100-të të lindjes së shkrimtarit të njohur Martin Camaj, Qendra Kombëtare e Librit dhe Leximit, në bashkëpunim me Autoritetin për Informim mbi Dokumentet e Ish-Sigurimit të Shtetit, organizoi aktivitetin me temë “100-vjetori i Martin Camaj në kujtesën kolektive”.
Alda Bardhyli, drejtoreshë e Qendrës, e përshkroi Camajn si një figurë komplekse dhe me ndikim të thellë në letërsinë dhe çështjen kombëtare shqiptare. Ajo theksoi se ai ishte një autor modern, që kishte jetuar në vende të ndryshme dhe kishte pasur konflikte me regjimin monist.
Në aktivitet mori pjesë gjithashtu Enkeleida Kapia, shefe e katedrës së Albanologjisë në Universitetin Ludwig-Maximilians në Mynih. Ajo theksoi se figura e Martin Camajt është ndërtuar kryesisht përmes veprës së tij letrare dhe në veçanti përmes letërkëmbimit me poetin Gajret Pipa, si një dëshmi e rëndësishme mbi mënyrën se si mendimi shqiptar përpiqej të mbijetonte në mërgim. Kapia theksoi se referencat për Tiranën në letrat e tyre tejkalojnë kuptimin gjeografik, duke u shndërruar në një gjendje shpirtërore që mishëron kujtesën e shtypjes.
Aktiviteti gjithashtu trajtoi dosjen e Martin Camaj dhe përmbajtjen e saj, e cila ka qenë temë diskutimi në rrethet intelektuale për akuzat mbi bashkëpunimin e tij me Sigurimin e Shtetit gjatë komunizmit. Sipas raportit të Autoritetit për Informim mbi Dokumentet e Ish-Sigurimit, Martin Camaj nuk ka bashkëpunuar me regjimin; përpjekjet për ta rekrutuar atë kishin ndodhur nën presion dhe nuk kishte asnjë provë të fortë që dëshmonte se ai kishte dhënë informacion.
Martin Camaj, i lindur në Temal në 1925 dhe ndarë nga jeta në Gjermani në 1992, ishte një poet dhe studius me një jetë të shquar në emigrim. Disa nga veprat e tij të njohura përfshijnë “Djella”, “Rrathë” dhe “Kandili argjandi”. Ai e kaloi jetën e tij duke kontribuar në fushën kulturore dhe akademike dhe duke ruajtur marrëdhënie me figura të njohura të diasporës.










