Kina ka miratuar ndërtimin e digës më të madhe hidroenergjetike në botë në lumin Yarlung Tsangpo, duke ngritur shqetësime për zhvendosjen e komuniteteve tibetiane dhe ndikimet mjedisore në Indi dhe Bangladesh.
Një projekt gjigant hidroenergjetik
E vendosur në pjesën e poshtme të lumit Yarlung Tsangpo, diga pritet të prodhojë tri herë më shumë energji se Diga e Tre Grykave, aktualisht më e madhja në botë. Media shtetërore kineze e përshkruan këtë projekt si një zhvillim që mbështet mbrojtjen ekologjike, nxit mirëqenien lokale dhe ndihmon objektivat klimatike të Pekinit.
Reagimet dhe shqetësimet
Megjithatë, grupe të të drejtave të njeriut dhe ekspertë kanë paralajmëruar për ndikime negative, përfshirë:
- Zhvendosjen e komuniteteve lokale dhe dëmtimin e ekosistemeve të pasura të Platosë Tibetiane.
- Rrezikun e proteste dhe represion, siç është parë me ndërtimet e mëparshme të digave në rajon. Në një rast të fundit, protestat kundër digës Gangtuo çuan në arrestime dhe dhunë.
Një ndikim i gjerë ndërkufitar
Ekspertët kanë ngritur shqetësime se diga do t’i japë Kinës kontroll mbi rrjedhën e lumit ndërkufitar, që furnizon Indi dhe Bangladesh. Në 2020, një raport i Lowy Institute sugjeroi se kontrolli mbi lumenjtë e Platosë Tibetiane mund të ndikojë rëndë ekonominë e Indisë.
Në përgjigje, qeveria indiane ka shqyrtuar ndërtimin e një rezerve të madhe për të zbutur ndikimin e projekteve kineze.
Sfida teknike dhe rreziqe natyrore
Ndërtimi i digës kërkon shpime të tunelëve 20 km të gjatë përmes malit Namcha Barwa, ndërsa zona gjendet në një kufi tektonik të ndjeshëm ndaj tërmeteve. Ekspertët kinezë kanë paralajmëruar për rreziqet nga rrëshqitjet e dheut dhe rrymat e baltës të shkaktuara nga tërmetet.
Diga mund të kushtojë deri në një trilion juan ($127 miliardë). Pavarësisht sfidave inxhinierike dhe mjedisore, projekti përfaqëson ambiciet e mëdha të Kinës për energji të rinovueshme dhe kontroll gjeopolitik në rajon.
