Ministri i mëparshëm i mbrojtjes së Koresë së Jugut u arrestua për shkak të dyshimeve për bashkëpunim me Presidentin Yoon Suk Yeol dhe të tjerë në vendosjen e ligjit ushtarak javën e kaluar, ndërsa autoritetet po hetojnë nëse veprimet e tyre përbëjnë rebelim.
Ligji ushtarak, i pari pas më shumë se 40 vitesh, zgjati vetëm rreth gjashtë orë, por shkaktoi një stuhi të brendshme politike dhe protesta të mëdha në rrugë. Yoon dhe bashkëpunëtorët e tij përballen me hetime penale dhe përpjekje për shkarkim. Ministria e Drejtësisë ka ndaluar Yoon dhe tetë persona të tjerë të largohen nga vendi, pasi autoritetet i konsiderojnë ata si të dyshuar kryesorë. Është hera e parë që një president në detyrë në Korenë e Jugut merr një ndalim për të udhëtuar jashtë vendit.
Gjykata Qendrore e Seulit tha se ka miratuar një urdhër arresti për ish-ministrin e mbrojtjes Kim Yong Hyun mbi akuzat se ka luajtur një rol kyç në rebelim dhe për keqpërdorim të pushtetit, duke e bërë atë personin e parë të arrestuar për dekretin e ligjit ushtarak të 3 dhjetorit. Gjykata tha se ka marrë parasysh rëndësinë e krimit të dyshuar dhe mundësinë që ai të shkatërrojë prova. Kim, një nga bashkëpunëtorët e ngushtë të Yoon, dha dorëheqjen të enjten dhe është mbajtur i ndaluar që nga e diela. Prokurorët kanë deri në 20 ditë për të vendosur nëse do ta akuzojnë. Një dënim për akuzën e rebelimit mund të sjellë dënimin maksimal me vdekje.
Kim është akuzuar se ka rekomanduar ligjin ushtarak te Yoon dhe ka dërguar trupa në Asamblenë Kombëtare për të penguar ligjvënësit të votojnë mbi të. Ligjvënësit arritën më në fund të hyjnë në sallën e parlamentit dhe refuzuan njëzëri dekretin e Yoon-it, duke detyruar kabinetin ta anulonte atë para agimit të 4 dhjetorit.
Kim tha në një deklaratë të martën se “kërkon ndjesë të thellë për shkaktimin e shqetësimeve dhe sikletit të madh.” Ai tha se të gjitha përgjegjësitë për vendosjen e ligjit ushtarak bien vetëm mbi të dhe kërkoi mëshirë për ushtarët e vendosur për ta zbatuar atë, duke thënë se ata vetëm po ndiqnin urdhrat e tij. Parlamenti, i kontrolluar nga opozita, miratoi të martën një projektligj për të emëruar një këshill special të pavarur për të hetuar Yoon dhe zyrtarë të tjerë të lartë ushtarakë mbi vendosjen e ligjit ushtarak. Partia kryesore opozitare Demokratike argumenton se një këshill special është i nevojshëm, pasi prokurorët publikë nuk mund të besohen për të kryer një hetim të plotë ndaj Yoon-it, një ish-prokuror i përgjithshëm.
Gjatë një seance dëgjimore parlamentare të martën, Kwak Jong-keun, komandanti i Komandës së Luftës Speciale të Ushtrisë, trupat e të cilit u dërguan në parlament, dëshmoi se ai mori udhëzime të drejtpërdrejta nga Kim Yong Hyun për të penguar ligjvënësit të hynin në sallën kryesore të Asamblesë Kombëtare. Kwak tha se qëllimi i udhëzimeve të Kim ishte të parandalonte parlamentin prej 300 anëtarësh të arrinte 150 vota të nevojshme për të rrëzuar urdhrin e ligjit ushtarak të Yoon-it.
Kwak tha se Yoon më pas e telefonoi drejtpërdrejt dhe i kërkoi trupave të “shkatërronin me shpejtësi derën dhe të nxirrnin jashtë ligjvënësit që ishin brenda.” Kwak tha se e diskutoi urdhrin e Yoon-it me komandantin në vendngjarje dhe përfunduan se nuk kishte asgjë që mund të bëhej, duke përjashtuar mundësinë e kërcënimit të ligjvënësve duke shtënë me fishekë bosh ose duke ndërprerë energjinë elektrike. Në të njëjtën seancë, oficeri i lartë Kim Dae-woo nga agjencia e kundërzbulimit ushtarak tha se komandanti i tij, Yeo In-hyung, e pyeti nëse një bunker ushtarak në Seul kishte hapësirë për të ndaluar politikanë dhe figura të tjera pas vendosjes së ligjit ushtarak. Yeo konsiderohet një bashkëpunëtor i ngushtë i Kim Yong Hyun. Javën e kaluar, Hong Jang-won, një zëvendësdrejtor i agjencisë së spiunazhit të vendit, tha se Yoon i kishte urdhëruar të ndihmonte komandën e Yeo-s për të ndaluar disa nga rivalët e tij politikë, por ai e injoroi urdhrin e presidentit.
Kwak dhe Yeo janë ndër ata që përballen me akuzat e ngritura për rebelim së bashku me Yoon dhe Kim, dhe Ministria e Mbrojtjes i pezulloi ata javën e kaluar.
Partitë opozitare dhe shumë ekspertë thonë se dekreti për ligjin ushtarak ishte jokushtetues. Ata argumentojnë se një president lejohet me ligj të shpallë ligjin ushtarak vetëm gjatë “kohës së luftës, situatave të ngjashme me luftën ose emergjencave të tjera kombëtare të krahasueshme” dhe Koreja e Jugut nuk ndodhej në një situatë të tillë. Ata thonë se vendosja e trupave për të mbyllur Asamblenë Kombëtare për të pezulluar veprimtaritë e saj politike përbënte rebelim, pasi Kushtetuta e Koresë së Jugut nuk i lejon një presidenti të përdorë ushtrinë për të pezulluar parlamentin në asnjë situatë. Në shpalljen e ligjit ushtarak, konservatori Yoon theksoi nevojën për të rindërtuar vendin duke eliminuar “ndjekësit e pacipë të Koresë së Veriut dhe forcat anti-shtet,” duke iu referuar rivalëve të tij liberalë që kontrollojnë parlamentin. Që kur mori detyrën në vitin 2022, Yoon ka pasur përplasje të vazhdueshme me Partinë kryesore liberale opozitare, e cila ka paraqitur mocione për të shkarkuar disa nga zyrtarët e tij të lartë dhe ka nisur një ofensivë politike mbi skandale që përfshijnë Yoon-in dhe gruan e tij.
Yoon i shpëtoi shkarkimit të shtunën pasi shumica e ligjvënësve të partisë në pushtet bojkotuan një votim në Asamblenë Kombëtare. Partia Demokratike tha se do të përgatitet për një votim të ri për shkarkimin e Yoon-it të shtunën. Partia të martën paraqiti mocione për të shkarkuar shefin e policisë dhe ministrin e drejtësisë së Yoon-it. Ajo kërkoi gjithashtu shkarkimin e Kim Yong Hyun dhe ministrit të sigurisë, por ata dhanë dorëheqjen përpara se parlamenti të votonte.
Nëse Yoon shkarkohet, kompetencat e tij presidenciale do të pezullohen deri sa Gjykata Kushtetuese të vendosë nëse do t’i rikthejë pushtetin ose ta largojë nga detyra. Nëse ai shkarkohet, do të kërkohet një zgjedhje e re presidenciale./ AP
