Të kesh një çip në trurin tënd që mund t’i përkthejë mendimet në komanda kompjuterike mund të tingëllojë si fantashkencë – por është një realitet për Noland Arbaugh.
Në janar të vitit 2024 – tetë vjet pasi u paralizua – 30-vjeçari u bë personi i parë që “u pajis” me një pajisje të tillë nga firma amerikane e neuroteknologjisë, Neuralink.
Nuk ishte çipi i parë i tillë – një pjesë e vogël e kompanive të tjera i kanë zhvilluar dhe implantuar gjithashtu – por Noland në mënyrë të pashmangshme tërheq më shumë vëmendje për shkak të themeluesit të Neuralink: Elon Musk.
Por Noland thotë se gjëja e rëndësishme nuk është as ai, as Musk – por shkenca, shkruajnë mediat e huaja.
Ai i tha BBC-së se i dinte rreziqet e asaj që po bënte – por “mirë apo keq, çfarëdo që të jetë, unë do të ndihmoja”.
“Nëse gjithçka funksiononte, atëherë unë mund të ndihmoja të jem pjesëmarrës i Neuralink”, tha ai. “Nëse do të ndodhte diçka e tmerrshme, e dija se ata do të mësonin prej saj”.
“Pa kontroll, pa privatësi”
Noland, i cili është nga Arizona, u paralizua poshtë shpatullave në një aksident zhytjeje në vitin 2016.
Lëndimet e tij ishin aq të rënda sa kishte frikë se mund të mos ishte në gjendje të studionte, të punonte apo edhe të luante lojëra përsëri.
“Ti thjesht nuk ke kontroll, nuk ke privatësi dhe është e vështirë”, tha ai. “Duhet të mësoni se duhet të mbështeteni te njerëzit e tjerë për gjithçka”.
Dhe çipi i Neuralink duket se rikthen një pjesë të pavarësisë së tij të mëparshme, duke e lejuar atë të kontrollojë një kompjuter me mendjen e tij.
Është ajo që njihet si ndërfaqja e kompjuterit të trurit (BCI) – e cila funksionon duke zbuluar impulset e vogla elektrike të krijuara kur njerëzit mendojnë të lëvizin, dhe duke i përkthyer ato në komandë dixhitale, si lëvizja e kursorit në një ekran.
Sigurisht është një temë komplekse me të cilën shkencëtarët kanë punuar për disa dekada.
Megjithatë, në mënyrë të pashmangshme, përfshirja e Elon Musk në këtë fushë ka katapultuar teknologjinë – dhe Noland Arbaugh – duke i vendosur në titujt kryesorë.
Ajo ka ndihmuar Neuralink të tërheqë shumë investime – si dhe të shqyrtojë sigurinë dhe rëndësinë e asaj që është një procedurë jashtëzakonisht invazive.
Kur u njoftua implanti i Noland, ekspertët e përshëndetën atë si një “një moment historik të rëndësishëm”, ndërsa paralajmëruan gjithashtu se do të duhej kohë për të vlerësuar me të vërtetë – veçanërisht duke pasur parasysh aftësinë e Musk në “gjenerimin e publicitetit për kompaninë e tij”.
