Nga çdo pikëpamje që ta shohësh, ndeshja Shqipëri-Serbi, e cila luhet sonte në “Arena Kombëtare”, nuk është thjesht një 90-minutësh futbolli. Është shumë më tepër. Është përballje emocionesh të mbledhura ndër vite. Është gjuhë e pashkruar e një historie të dhimbshme, por edhe krenare. Është thirrje e heshtur që del nga telat e shpirtit kolektiv shqiptar: “Humbini të gjitha (ndeshjet e tjera kualifikuese në grup), veç na e jepni këtë kënaqësi sonte (fitoren)!”
Në sfondin e kësaj ndeshjeje qëndron një pikturë… Jo rastësisht. Ajo qëndron si kujtesë. Si paralajmërim. Si flamur nderimi për ata që ecën drejt lirisë me pushkën mbi supe dhe flamurin në dorë, ndërsa pas tyre vinte një popull i tërë. Në një nga sallat ku vizitorët shohin këtë pikturë historike shqiptare, është fiksuar një moment i veçantë. Presidenti serb Aleksandar Vuçiç përballë një pikture ku luftëtarët shqiptarë marshojnë krenarë mbi trojet e tyre, me qeleshe në kokë dhe plis në zemër.
Një ironi e përkryer e historisë? Apo një kujtesë për ata që e harrojnë shpejt se çfarë simbolizon ky vend? Futbolli është luftë pa armë, por me flamur. Ky sport magjik është shpeshherë pasqyrë e asaj që jemi dhe duam të jemi. Për Shqipërinë, ndeshja ndaj Serbisë ka qenë dhe mbetet gjithmonë më shumë sesa sport. Është përplasje botëkuptimesh, është çlirim i një ndjenje të akumuluar, është revoltë e shëndoshë, por mbi të gjitha është provë qytetarie.
Në stadiumin modern, në zemër të Tiranës, do të zbresin 11 djem kuqezinj që përfaqësojnë jo thjesht një skuadër futbolli, por një kauzë kombëtare. Çdo faull, çdo goditje, çdo gol…; të gjitha janë të ngarkuara me histori. Nuk është vetëm kualifikimi për në Botërorin 2026 në lojë. Është diçka shumë më tepër përkatësie; ndjenja e drejtësisë.
Në këtë fillim muaji qershor kemi dëgjuar shumë. Nga përplasjet e vjetra në Beograd me dronë e flamuj, te deklaratat për rikuperim imazhi, nga gjuhët diplomatike të dekadës së fundit te heshtja e tensionuar e këtyre ditëve. Sidoqoftë, populli nuk harron. Aq më pak harron stadiumi. Ai i di të gjitha. Ai mban mend çdo ofendim. Çdo akt përçmimi. Dhe është gati të japë përgjigjen e tij, jo me dhunë, kurrsesi, jo me sharje, por me një fitore që do të zhurmojë më shumë se çdo brohoritje.
Ky nuk është thjesht një 90-minutësh futbolli Shqipëri-Serbi. Në fakt, është histori për t’u rishkruar me këmbë. Nëse ka një ndeshje për të cilën trajneri Sylvinho duhet të zgjojë gjithçka brenda lojtarëve të tij; nga krenaria deri tek inati pozitiv, ajo është kjo. Nëse ka një moment ku Armando Broja, Kristjan Asllani dhe çdo tjetër i rritur jashtë, por që ka fatin ta veshë sonte fanellën kuqezi, duhet të tregojë pse kanë zgjedhur këtë flamur dhe këtë popull, ai është tani.
Sepse kjo është ndeshja që nuk luhet vetëm për tri pikë. Luhet për gjak, për gjuhë, për tokë dhe për flamur. Sonte nuk do të jetë thjesht një atmosferë futbolli, por manifestim kombëtar. “Humbini të gjitha të tjerat; veç na lumturoni sonte…” Ky është refreni i çdo shqiptari në prag të përballjes me serbët; nga Tropoja në Çamëri, nga Lugina në Tetovë, nga diaspora në Londër, deri në New York.
Nuk është lutje. Është urdhër moral. Është dëshirë që vlon në çdo gjak shqiptari. Pra, është detyrë e çdo lojtari që hyn në fushë, të bëjë çmos për ta përmbushur. Fitorja ndaj Serbisë nuk është vetëm çështje sportive, është përmbushje e një amaneti historik. Dhe amanetet e tilla nuk harrohen, vetëm përmbushen. Në fushën e blertë, pa asnjë shenjë arrogance dhe dhune, por me qytetari europiane, dinjitet, pasion, zemër…
