Shtetësia në Itali kërkon kohë dhe këmbëngulje, 10 vjet prani të rregullt, pa precedentë penalë dhe njohuri të certifikuara të italishtes në nivelin B1.
Diku tjetër, midis Evropës dhe Amerikës së Veriut, mesatarja për të marrë një pasaportë është rreth pesë vjet. Ja se si bota perëndimore zgjedh se kush mund të bëhet shtetas.
Referendumi për shtetësinë, legjislacioni aktual
Francë
Për t’u bërë shtetas i Francës, ju nevojiten 5 vjet qëndrim të pandërprerë, një punë ose situatë ekonomike të qëndrueshme dhe një njohuri të fortë të gjuhës së Molierit (B1). E gjithë kjo shoqërohet me një provë të historisë dhe qytetërimit francez. Ligji është i paepur me ata me dënime të rënda: krime të tilla si terrorizmi ose dënime me burgim prej më shumë se gjashtë muajsh ju përjashtojnë përgjithmonë nga procesi.
Gjermania
Berlini ka vendosur së fundmi të bëjë një ndryshim: nga qershori i vitit 2024, pasaporta do të merret pas 5 vitesh, krahasuar me tetë vjet më parë. Pjesa tjetër e procesit të përzgjedhjes kërkon të ardhura të qëndrueshme, njohuri të mira të gjermanishtes (B1) dhe një integrim të vërtetë në jetën civile dhe ekonomike. Ashpërsia e ligjit nuk bën përjashtime: edhe një dënim i lehtë mund ta dëmtojë përgjithmonë rrugën.
Spanjë
Dera për shtetësinë spanjolle hapet, si rregull, pas 10 vitesh qëndrimi të ligjshëm. Por për ata që vijnë nga vende me lidhje të thella historike dhe gjuhësore – si Amerika Latine, Filipinet ose Guinea Ekuatoriale – 2 vjet janë të mjaftueshme. Edhe në tokën iberike, duhet të demonstrohet njohuri e gjuhës spanjolle dhe aftësia për të lundruar në Kushtetutë, institucione dhe kulturë qytetare.
Holanda
Qasja holandeze favorizon integrimin pa lidhje të dyfishta: kërkohen 5 vjet prani të vazhdueshme, kalimi i testeve të gjuhës dhe të edukimit qytetar, por mbi të gjitha, heqja dorë nga shtetësia e origjinës.
Belgjikë Pasaporta belge është e arritshme pas 5 vitesh stabiliteti ligjor, me njohuri të një gjuhe kombëtare (frëngjisht, flamandisht ose gjermanisht) dhe pjesëmarrje në jetën ekonomike përmes punës, stazheve ose trajnimeve.
Austri
Vjena njihet për rigorozitetin e saj: shtetësia austriake kërkon të paktën 6 vjet qëndrim, të shoqëruara me tridhjetë e gjashtë muaj të ardhura të qëndrueshme. Në frontin e drejtësisë, ka tolerancë zero: ata që janë në gjyq, edhe pa një dënim përfundimtar, mund të përjashtohen.
Suedi
Nuk ka teste gjuhe apo provime kulture kombëtare, në një nga sistemet më të aksesueshme në Evropë, mjaftojnë 5 vjet qëndrim i rregullt. Ata me precedent penal nuk përjashtohen, por duhet të presin më gjatë. Shtigje të lehtësuara ofrohen për ata që vijnë nga vendet e tjera nordike – Danimarka, Finlanda, Islanda dhe Norvegjia – për shkak të afërsisë kulturore.
Maltë
Për Valetën, shtetësia është gjithashtu një çështje kapitali: në këmbim të një “investimi të drejtpërdrejtë” prej të paktën 750 mijë eurosh në ekonominë kombëtare, ishulli i vogël në qendër të Mesdheut jep një pasaportë vetëm brenda një viti. Një skemë e refuzuar së fundmi edhe nga Gjykata Evropiane e Drejtësisë.
Evropa Lindore
Në Evropën Lindore, rregullat janë më të rrepta: në Sllovaki dhe Hungari, procesi kërkon 8 vjet prani ligjore dhe zotërim të plotë të gjuhëve përkatëse.
Britania e Madhe
Shtetësia britanike është e lidhur pazgjidhshmërisht me një udhëtim 5-vjeçar në vend, i ndjekur nga statusi ‘i vendosur’. Kandidati duhet të kalojë një test gjuhe dhe provimin e famshëm ‘Jeta në Mbretërinë e Bashkuar’.
Kanada
Motoja është përfshirja aktive: shtetësia jepet pas 3 vitesh qëndrimi aktual brenda një periudhe pesëvjeçare, me kusht që të kalojë një test gjuhe dhe një verifikim të të drejtave, detyrave dhe njohurive qytetare.
SHBA
Jashtë shtetit, dyert për shtetësi hapen pas 5 vitesh qëndrimi të përhershëm me një kartë jeshile, të reduktuara në 3 nëse jeni i martuar me një shtetase amerikane. Procesi përfshin provime në anglisht dhe edukatë qytetare – duke përfshirë Kushtetutën, historinë dhe institucionet – dhe kulmon me betimin solemn të besnikërisë
