Miliona kanadezë votuan të hënën në zgjedhjet e parakohshme federale, të cilat janë përqendruar kryesisht në mënyrën se si kandidatët do t’i përgjigjen kërcënimeve të Presidentit të SHBA-së, Donald Trump, për tarifa, si dhe thirrjes së tij për ta bërë Kanadanë shtetin e 51-të.
Kryeministri Mark Carney, udhëheqësi aktual i Partisë Liberale, e shpalli votimin në mars, menjëherë pasi mori detyrën nga ish-kryeministri Justin Trudeau. Kundërshtari i tij kryesor në garë ishte udhëheqësi konservator Pierre Poilievre. Tani parashikohet që Carney të ketë fituar një mandat të katërt për partinë.
A është shpallur fituesi?
Pak pas orës 22:00 EDT (03:00 BST), transmetuesi publik kanadez CBC News parashikoi se Partia Liberale e Mark Carney ishte në rrugën e duhur për të fituar vende të mjaftueshme në Dhomën e Komunave për të formuar një qeveri. Nuk është ende e qartë nëse ata kanë siguruar shumicën dhe numërimi i fletëvotimeve është duke vazhduar. Por në orët në vijim të dimë se sa vende ka fituar secila parti.
A është Carney tashmë Kryeministër?
Udhëheqësi liberal Mark Carney nuk ka nevojë të betohet përsëri. Në vend të kësaj, ai do të vazhdojë të bëjë punën e tij, ashtu si edhe ministrat e kabinetit të tij. Nëse Carney vendos të riorganizojë kabinetin e tij, do të ketë një ceremoni me guvernatorin e përgjithshëm, por deri atëherë, ministrat qëndrojnë në postet e tyre.
Carney mund të zgjedhë të riorganizojë kabinetin e tij pasi solli një ekip më të pakët kur u bë kryeministër muajin e kaluar. Kur Parlamenti hapet pas zgjedhjeve, pritet betimi i anëtarëve dhe zgjedhja e Kryetarit të Kuvendit.
Çfarë ka thënë Carney se do të bëjë si kryeministër?
Një nga prioritetet e tij është të përmirësojë marrëdhënien me Presidentin e SHBA-së, Donald Trump. Kur dyshja foli në fund të marsit, Carney dhe Trump ranë dakord se do të fillonin negociatat për një marrëdhënie të re ekonomike dhe sigurie menjëherë pas zgjedhjeve.
Kur Parlamenti të kthehet, është e mundur që liberalët të prezantojnë shpejt legjislacionin e përqendruar në sigurimin e ekonomisë kanadeze përballë pengesave të tarifave të SHBA-së. Kjo mund të përfshijë një ulje të premtuar të taksave për kanadezët e klasës së mesme dhe ecjen përpara me një proces një projekt, një shqyrtim për të përshpejtuar miratimin e propozimeve kryesore për energjinë dhe minierat.
Liberalët kanë thënë se duan ta bëjnë Kanadanë një superfuqi të energjisë së pastër dhe konvencionale. Ata janë zotuar gjithashtu të investojnë 5 miliardë dollarë kanadezë në një fond për diversifikimin e tregtisë.
A kanë liberalët një qeveri me shumicë?
Liberalët mund të jenë partia më e madhe në Dhomën e Komunave, por prapëseprapë mund të mos arrijnë të sigurojnë 172 votat e nevojshme për shumicën. Skenari më i mundshëm, nëse kjo ndodh, është që ata të formojnë një qeveri minoritare me Carney-n si kryeministër, ku ata arrijnë marrëveshje me partitë e tjera për t’i mbijetuar votave të mosbesimit dhe për të miratuar legjislacionin në Parlament. Ndërsa konservatorët janë në rrugën e duhur për të formuar përsëri Opozitën Zyrtare.
Çfarë do të ndodhë më pas me konservatorët?
Lideri konservator Pierre Poilievre është në rrugën e duhur për të bërë përparime të konsiderueshme me pjesën e votave të partisë, duke siguruar afërsisht 41% të votave me pak më shumë se gjysmën e raportimeve të sondazheve. Kjo do të ishte më e larta që partia do të ketë arritur në dekada.
Aktualisht parashikohet që ata kanë fituar 148 vende kjo është një rritje nga 120 që kishin fituar në kohën e shpërbërjes, kur u shpallën zgjedhjet. Por me votën progresive që u bashkua rreth liberalëve, ato shifra nuk ishin të mjaftueshme për të fituar.
Kjo do të jetë një humbje e hidhur për Konservatorët, të cilët vetëm disa muaj më parë kishin një rrugë të qartë drejt fitores dhe tani do të duhet të gjejnë një rrugë përpara pas një serie humbjesh zgjedhore. Tani do t’i mbetet partisë të vendosë nëse dëshiron ta mbajë Pierre Poilievre si udhëheqës, udhëheqësin e tretë që kanë pasur që kur liberalët fituan zgjedhjet e vitit 2015./BBC
