“Për projektin e Shqipërisë mbi emigrantët qeveria do të ecë përpara”. Kështu ka deklaruar Ministria e Brendshme italiane, në lidhje me vendimin e Gjykatës së Apelit të Romës për pezullimin e gjykimit të vleftësimit të 43 emigrantëve të mbajtur që prej të premtes në Shqipëri. “Gjykatat e Apelit shtyjnë vendimin për të fituar kohë”, ka përfunduar Ministria e Brendshme, sipas mediave italiane.
Seksioni për Personat, Familjen, të Miturit dhe Mbrojtjen Ndërkombëtare të Gjykatës së Apelit të Romës ka pezulluar dje vendimin e vleftësimit të 43 emigrantëve të mbajtur që prej të premtes në qendrën e emigrantëve në Shqipëri. Vlerësimi i ndalimeve u bë pasditen e djeshme me vendimin e Gjykatës për kalimin e çështjes më pas në Gjykatën Europiane të Drejtësisë. Grupi i emigrantëve të sjellë në qendrën e Gjaderit në Shqipëri vijnë nga Egjipti dhe Bangladeshi.
Gjykata e Apelit një ditë më parë, në justifikimin e kërkesës, shkroi në vendim se kishte marrë “parasysh konfliktet interpretuese që kanë lindur në sistemin juridik italian, të cilat kanë të bëjnë me dispozitat përkatëse të Direktivës nr. 2013/32/BE si dhe rregullimi i marrëdhënies ndërmjet ligjit të Bashkimit Evropian dhe ligjit kombëtar në lidhje me hierarkinë e burimeve të së drejtës, me ndikim të drejtpërdrejtë në çështjen në gjykatë, konsiderohet i nevojshëm, për të siguruar një zbatim uniform. të së drejtës së Bashkimit, për t’i bërë një referencë paraprake Gjykatës së Drejtësisë së Bashkimit Evropian në përputhje me nenin 267 TFBE”.
Prandaj, gjykata pezulloi “aktgjykimin aktual të vlefshmërisë, pa paragjykuar efektet në efektivitetin e paraburgimit që rezultojnë me ligj nga skadimi i afatit”.
Emigrantët e ardhur mëngjesin e të martës janë grupi i tretë dhe më i madh që ka ardhur në qendrën e pritjes në Shëngjin. Edhe në dy rastet e mëparshme, të tetorit dhe nëntorir të kaluar, gjyqtarët nuk vërtetuan ndalimin e azilkërkuesve të sjellë në objektet shqiptare. Qeveria italiane u ndalua disa herë nga gjykatat për të sjellë emigrantë në Shëngjin dhe Gjadër. Shkak i ndalimit dhe kthimit të emigrantëve ishin listat e vendeve të origjinës së azilkërkuesve, ku qeveria italiane pretendonte se nuk duhet të ketë një listë të unifikuar për të gjitha shtetet e BE.
Në vitin 2023, kryeministrja italiane Giorgia Meloni dhe kryeministri shqiptar Edi Rama arritën një marrëveshje për ndërtimin e këtyre qendrave, me qëllim që Italia të menaxhojë fluksin e emigrantëve jashtë territorit të saj, duke shfrytëzuar Shqipërinë si një qendër pritjeje. Kjo marrëveshje ngjalli kritika të shumta nga organizatat ndërkombëtare të të drejtave të njeriut, të cilat e shohin këtë projekt si një përpjekje për të zhvendosur problemin e emigrantëve në vende më të dobëta në aspektin ligjor dhe ekonomik.
Më 30 dhjetor 2024, Gjykata e Kasacionit në Itali i dha të drejtë Giorgia Melonit dhe kabinetit të saj të cilët pretendojnë se secili shtet duhet të ketë një listë të personalizuar të vendeve të sigurta dhe të pasigurta. Ndër të tjera, për pjesën e listës së vendeve të sigurta, Gjykata e Kasacionit tha se gjyqtarët e çështjeve të secilit rast nuk zëvendësojnë vlerësimin, i cili në përgjithësi është përgjegjësi vetëm e Ministrit të Jashtëm dhe Ministrave të tjerë.
Marrëveshja për emigrantët është kritikuar nga opozita italiane se është e shtrenjtë, me një kosto rreth 800 milionë euro gjatë pesë viteve, dhe sipas tyre trajton vetëm një pikë në oqeanin e emigrantëve që arrijnë në Itali çdo vit. Nga ana tjetër Komisioni Evropian dhe disa liderë evropianë kanë shprehur interesin që ai të bëhet një model i mundshëm për menaxhimin e emigrantëve jashtë territorit të BE-së.
