Studiuesi Auron Tare, duke komentuar skandalin e fundit në Bruksel me arrestimin e Mogherini, ka ngritur shqetësimin për fondet prej 6.2 milionë eurosh që iu dhanë qytetit ilir të Bylisit, që nga viti 2018. Ai i kërkon specialistëve të trashëgimisë që të kërkojnë sqarime nga zyrtarët e BE-së mbi përdorimin e këtyre fondeve. Me kalimin e kohës, shenja të dukshme mbi dizajnin dhe implementimin e projekteve nga ky fond janë munguar në Bylis, duke e lënë publikun të dyshojë për efikasitetin e investimeve.
Reagimi i arkeologut Neritan Ceka thekson situatën e rëndë që ka rezultuar nga ky projekt dhe mënyrën e shpërdorimit të fondeve. Gjithashtu, ai denoncon se pas mbi 40 vjetësh kërkimesh dhe studimesh mbi Bylisin, ende vazhdojnë pasaktësi dhe interpretime të gabuara në dokumentet zyrtare, siç është cilësimi i Bylisit si qytet grek në Planin e Menaxhimit të Parkut Arkeologjik. Ky plan parashikon investimin e rreth 6 milionë eurove nga BE për zhvillimin e turizmit kulturor, por implikimet përfshijnë gjithashtu dyshime për përfshirjen e investitorëve dhe institucioneve që nuk kanë njohuri të mjaftueshme mbi trashëgiminë kulturore shqiptare.
Dështimi i institucioneve shqiptare për të krijuar një Komitet Drejtues për të mbikëqyrur zhvillimin e këtij projekti shkon përkundër interesave të arkeologëve shqiptarë dhe rrezikon të fshijë identitetin kombëtar. Ceka dhe Tare vendosin theksin në nevojën për një debat publik në lidhje me përdorimin e këtyre fondeve dhe përmasat e dëmtimit që po i bëhet historisë dhe kulturës shqiptare.
Mesazhi kryesor është se pa transparencë dhe mbikëqyrje, investimet nga BE, përkundrazi, mund të çojnë në vijim të keqpërdorimeve dhe cenimit të trashëgimisë, duke lënë pas dyshime të mëdha për realitetin e historisë shqiptare. Tare, në përfundim, bën thirrje për një qasje më të përgjegjshme ndaj trashëgimisë kulturore dhe për marrjen e masave efikase për ruajtjen e saj.
