Rusia po përballet me një presion të madh për të paguar mbi 37 miliardë euro Ukrainës si një rast unik në botë për reparacionet klimatike nga lufta. Regjistri i Dëmeve për Ukrainën do të fillojë pranimin e kërkesave për compensim mjedisor “në muajt e ardhshëm”, me synimin e Ukrainës për të dërguar kërkesën e saj në Këshillin e Europës në fillim të vitit 2026.
Ekspertët e mjedisit besojnë se ky hap i “pashoq” do të ndihmojë në mbajtjen e Rusisë përgjegjëse për ndikimin që ka pasur invazioni i saj në atmosferën globale, si dhe në vendosjen e një precedent për përgjegjësinë shtetërore për dëmet klimatike që shkakton lufta. Iniciativa për Llogaritjen e Gazrave Gjelbër pozitiv mban llogari se invazioni rus ka prodhuar emisione që kontribuojnë në ngrohjen globale, ekvivalent me 236.8 milion tonë dioksid karboni. Po ashtu, rreth tre milion hektarë pyjesh ukrainas janë shkatërruar ose dëmtuar nga lufta.
Ukraina, e cila mbulon më pak se 6 për qind të sipërfaqes tokësore të kontinentit, është shtëpia e një të tretës së biodiversitetit evropian. Lufta ka shtuar presionin mbi një mijë specie të rrezikuara të kafshëve, bimëve dhe fungeve. Sipas raportit të IGGAW, “kostot sociale të karbonit” nga agresioni rus kanë arritur në 43.8 miliard dollarë.
Pavlo Kartashov, zëvendësministër i Ekonomisë, tha se “klimat është gjithashtu një viktimë” e këtij konflikti. Ai nënvizoi se shkatërrimi i mjedisit dhe emisionet e karbonit që prodhohen nga lufta janë të konsiderueshme.
Kërkesa për kompensim nga Ukraina është mbështetur nga një vendim historik i Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë, i cili konfirmoi se një “ambient i pastër, të shëndetshëm dhe të qëndrueshëm” është një e drejtë themelore. Regjistri i Dëmeve për Ukrainën gjithashtu përfshin më shumë se 9,700 kërkesa personale për incidente të ndryshme si zhvendosja e detyruar dhe dëmtimi i pronës.
Ekspertët shprehin optimizëm se këto veprime do të krijojnë një precedent global për përgjegjësinë shtetërore për dëmet klimatike të shkaktuara nga lufta, duke theksuar se kostot e luftës nuk mund të kalojnë pa përgjigje.
