Në një konferencë në Vilnius, Andrius Kubilius, Komisioner Evropian dhe ish-kryeministër i Lituanisë, theksoi nevojën për “garanci të shumta” sigurie për vendet e Bashkimit Evropian, përveç nenit 5 të NATO-s. Ai sugjeroi krijimin e një mekanizmi të qartë për nenin 42.7 të Traktatit të Lisbonës, që i bën thirrje bashkëpunimit të vendeve europiane për mbrojtjen e përbashkët.
Ky nen, i miratuar në 2007 dhe në fuqi që nga 2009, është parë tradicionalisht si më i dobët se sa nenet e ngjashme të NATO-s. Arsyet e kësaj perceptimi lidhen me faktin se shumica e vendeve të BE-së janë gjithashtu anëtarë të NATO-s, duke ushtruar së bashku nën komandën e saj. Gjithashtu, angazhimi i SHBA-së në NATO konsiderohet thelbësor për vendet evropiane më të vogla, veçanërisht ato që kufizohen me Rusinë.
Kubilius shprehu shqetësim mbi rreziqet që vijnë nga Rusia, duke përmendur vlerësimet e shërbimeve të inteligjencës evropiane se Rusia mund të provojnë nenin 5 të NATO-s përpara fundit të dekadës. Përballë këtyre kërcënimeve, vendet evropiane po nxitojnë të rrisin shpenzimet për mbrojtje, me një paketë që parashikon deri në 800 miliardë euro investime deri në vitin 2030. Kjo strategji identifikon nëntë fusha prioritare, përfshirë municionet dhe dronët.
Projekte të rëndësishme si “Eastern Flank Watch” dhe një “Dron Wall” janë përfshirë në këtë paketë mbrojtëse, duke njohur se vendet kufitare janë më të prekshme ndaj sulmeve hibride nga Rusia. Megjithatë, operacionalizimi i pakos varet shumë nga NATO, për shkak se mbrojtja mbetet kompetencë e ruajtur fort nga çdo shtet anëtar i BE-së.
Kubilius sugjeroi gjithashtu që ushtria e provuar ukrainase të vendoset në vende të tjera evropiane si një garanci shtesë sigurie. Ai do të prezantojë dy paketa të reja mbrojtjeje që synojnë të përmirësojnë adoptimin e teknologjisë së re, si AI dhe Quantum, dhe të shpejtojnë mobilitetin ushtarak në Evropë.
