Një hulumtim i Grupit për Studime Juridike dhe Politike (GLPS) ka zbuluar se rreth 75.6% e qytetarëve të Kosovës besojnë se individët me ndikim politik janë më pak të ndëshkueshëm nga drejtësia. Kjo perceptim pasqyron një krizë besimi ndaj institucioneve gjyqësore dhe prokuroriale të vendit. Në një tryezë të organizuar mbi “Performancën e sistemit gjyqësor dhe prokurorial,” GLPS ka publikuar Edicionin e Nëntë të Indeksit të Performancës së Sundimit të Ligjit në Kosovë, duke paraqitur shqetësimet e qytetarëve rreth korrupsionit dhe ndikimeve politike.
Raporti tregon se 35% e të anketuarve besojnë se gjykatat janë të ndikuara politikisht, ndërsa 47.9% mendojnë se zyrtarët e drejtësisë pranojnë ryshfet. Sipas evaluimeve, Policia e Kosovës është e parë si institucioni më efektiv në luftimin e korrupsionit, me një notë mesatare prej 3.4, ndërsa gjykatat dhe prokuroritë morën nota më të ulëta, përkatësisht 2.9 dhe 2.8. Qytetarët kanë shprehur gjithashtu një nivel më të lartë të kënaqësisë ndaj Policisë (3.6), krahasuar me gjykatat dhe prokurorinë që u dhanë notën 2.7.
Sidoqoftë, besimi në pavarësinë e institucioneve është shqetësues; vetëm 21.2% e qytetarëve besojnë se gjykatat punojnë të pavarura, ndërsa në prokurori kjo përqindje arrin vetëm 18.3%. Vlerësimi i drejtësisë nga qytetarët është pasqyruar në shqetësimin se 30.3% besojnë se gjyqtarët janë të ndikuar nga korrupsioni dhe 29% nga politikanët.
Pavarësisht problemeve, rreth 51% e qytetarëve mendojnë se sistemi i drejtësisë nuk ka përmirësuar në pesë vitet e fundit dhe 2.8% e tyre besojnë se Këshilli Gjyqësor ka marrë masa ndaj gjyqtarëve që shkelin rregullat. Në lidhje me mosrealizimin e procesit të Vettingut, 37.4% e qytetarëve e fajësojnë mungesën e vullnetit politik.
Këto të dhëna, së bashku me një buxhet modest për sistemin e drejtësisë, nënvizojnë nevojën për reformim dhe përmirësim të besimit të qytetarëve në këto institucione kritike.
