Në brigjet shqiptare të liqenit të Ohrit, një zbulim arkeologjik po ndryshon mënyrën se si e kuptojmë fillimin e jetës bujqësore në Europë. Studiues nga Instituti i Arkeologjisë në Tiranë dhe Universiteti i Bernës kanë konfirmuar se në zonën e Linit ndodhet vendbanimi palafit më i vjetër i kontinentit – i krijuar 8500 vite më parë nga një komunitet fermerësh të hershëm.
Gjatë fazës së parë të kërkimeve, janë zbuluar qindra objekte nën tokë dhe nën ujë, përfshirë struktura druri, gardhe të zhytura në liqen, qeramikë dhe fara të lashta. Të gjitha këto dëshmojnë një mënyrë jetese të zhvilluar për kohën, të ndërtuar mbi bashkëjetesën me natyrën dhe shfrytëzimin e pasurive përreth për bujqësi.
“Gjetjet janë shumë premtuese. Për rreth 2000 vjet, nga viti 6000 deri më 4000 p.e.s., kjo zonë ka qenë e banuar. Besojmë se mund të ketë ekzistuar një rrjet i tërë fshatrash,” tha Albert Hafner, drejtues i ekipit zviceran. Ai nënvizoi rëndësinë e vendndodhjes si një stacion kyç në rrugëtimin e bujqësisë nga Lindja drejt Europës.
Teknologjia moderne, si dendrokronologjia – që përcakton moshën e drurëve përmes rrathëve të tyre – ka luajtur një rol të rëndësishëm në datimin e saktë të strukturave. Laboratori i ngritur falë bashkëpunimit me Universitetin e Bernës po ofron të dhëna të reja për të gjithë rajonin e Ballkanit.
“Ky projekt është një mundësi e jashtëzakonshme për zhvillimin e arkeologjisë nënujore në Shqipëri dhe më gjerë,” tha arkeologu Adrian Anastasi, ndërsa Ambasadorja e Zvicrës në Shqipëri, Ruth Huber, shprehu besimin se ky bashkëpunim do të vazhdojë edhe në fazat e ardhshme.
Zbulimi i Linit jo vetëm që e vendos Shqipërinë në hartën e arkeologjisë europiane, por hedh dritë mbi fillimet e jetës sedentare dhe bujqësisë në kontinent – një histori që nis pikërisht nga këto ujëra të lashta.
