Presidenti amerikan Donald Trump ka paralajmëruar vendosjen e sanksioneve të reja ndaj Rusisë nëse nuk arrihet përparim drejt një zgjidhjeje paqësore në Ukrainë, ndërsa Moska deklaron se “nuk ka ndonjë takim të planifikuar” mes Vladimir Putin dhe Volodymyr Zelenskyy.
“Do të marr një vendim se çfarë do të bëjmë dhe do të jetë një vendim shumë i rëndësishëm – nëse do të vendosim sanksione të rënda apo tarifa të rënda doganore, ose të dyja, apo nuk bëjmë asgjë dhe themi: kjo është lufta juaj,” tha Trump, duke shfaqur hapur zhgënjimin ndaj Moskës, një javë pas takimit të tij me Putinin në Alaskë.
Ai tha se ishte i pakënaqur me një sulm rus ndaj një fabrike amerikane në Ukrainë këtë javë, që shkaktoi zjarr dhe plagosi disa punonjës.
Presidenti ukrainas Zelenskyy deklaroi të premten se Rusia po bënte gjithçka për të shmangur një takim mes tij dhe Putinit.
Trump kishte thënë se kishte nisur përgatitjet për një takim mes Putinit dhe Zelenskyyt pas një telefonate me liderin rus të hënën, që pasoi takimin e tyre në Alaskë. Ndërkohë, Zelenskyy ka kërkuar vazhdimisht një takim të tillë, duke e cilësuar si të vetmen rrugë për të negociuar përfundimin e luftës.
Por ministri i jashtëm rus, Sergei Lavrov, i tha NBC-së se një takim nuk është në plan, duke shtuar se Putin “është i gatshëm të takohet me Zelenskyyn kur të ketë një agjendë të qartë për samitin. Dhe aktualisht, kjo agjendë nuk ekziston.”
Deklarata e Lavrovit përforcon qëndrimin e Moskës se një takim mes liderëve është i pamundur pa kushte të caktuara — një kthesë që përbën një goditje për përpjekjet e Trump, i cili gjatë javës kishte pretenduar një “përparim diplomatik” për afrimin e Moskës dhe Kievit drejt paqes.
Megjithatë, edhe pse shfaqi zhgënjim për mungesën e progresit, Trump u tregoi gazetarëve në Shtëpinë e Bardhë një fotografi nga takimi me Putinin në qilimin e kuq në Alaska dhe tha se Putin dëshironte të merrte pjesë në Kampionatin Botëror të Futbollit 2026 në SHBA.
“Do ta nënshkruaj këtë për të. Më është dërguar një kopje dhe mendova se do të dëshironit ta shihnit. Është një burrë me emrin Vladimir Putin, që besoj se do të vijë, në varësi të asaj që ndodh. Mund të vijë, ose mund të mos vijë,” tha Trump.
Ai nuk përmendi faktin se Rusia është përjashtuar nga garat ndërkombëtare, përfshirë Kupën e Botës, pas pushtimit të Ukrainës në vitin 2022 dhe nuk ka marrë pjesë në kualifikimet për turneun e vitit 2026, që do të mbahet në SHBA, Kanada dhe Meksikë.
Ndërkohë, gjatë një vizite në një qendër kërkimore bërthamore të premten, Putin tha se kishte “dritë në fund të tunelit” për rivendosjen e marrëdhënieve SHBA-Rusi.
“Kishim një takim shumë të mirë, me përmbajtje dhe të sinqertë në Alaska,” tha Putin, duke shtuar: “Hapat e ardhshëm varen nga udhëheqja e Shteteve të Bashkuara, por unë kam besim në cilësitë drejtuese të presidentit aktual.”
Këto komente sinjalizojnë optimizmin e Moskës për përmirësim të marrëdhënieve me SHBA-në dhe arritjen e marrëveshjeve tregtare, pavarësisht mungesës së progresit të dukshëm për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë.
Që nga pushtimi i plotë rus në vitin 2022, mijëra civilë ukrainas janë vrarë, ndërsa sipas analistëve mbi një milion ushtarë nga të dyja palët janë vrarë apo plagosur. Luftimet vazhdojnë intensivisht, me të dyja palët që godasin objektiva energjetike.
Rusia ka këmbëngulur që Ukraina të heqë dorë nga territoret që ende kontrollon në dy rajone lindore dhe ka propozuar ngrirjen e vijës së frontit në dy rajone jugore që Moska i konsideron si pjesë të saj, duke lënë të hapur mundësinë për të rikthyer pjesë të vogla të territorit ukrainas.
Ndërkohë, Zelenskyy ka hequr dorë nga kërkesa për një armëpushim të zgjatur si parakusht për një takim me Putinin, ndonëse më parë kishte theksuar se Ukraina nuk mund të negociojë “nën kërcënimin e armës”. Të enjten, ai akuzoi Rusinë se “po përpiqet të shmangë një takim”, duke shtuar se Moska dëshiron të vazhdojë ofensivën.
Çështja e garancive të sigurisë për Ukrainën mbetet në qendër të përpjekjeve diplomatike të udhëhequra nga SHBA për të ndërmjetësuar një marrëveshje paqeje.
Trump – i cili priti Zelenskyyn dhe liderë të tjerë europianë në Shtëpinë e Bardhë të hënën, përpara se të bënte një telefonatë me Putinin – tha se Rusia kishte rënë dakord me disa garanci të Perëndimit për sigurinë e Kievit.
Por Moska më pas hodhi dyshime mbi një marrëveshje të tillë. Lavrov deklaroi të mërkurën se diskutimi për garancitë e sigurisë pa përfshirë Rusinë është “një rrugë pa krye.”
“Kur Rusia flet për garanci sigurie, sinqerisht ende nuk e di kush po i kërcënon ata,” tha Zelenskyy, i cili kërkon praninë e trupave të huaja në Ukrainë si pengesë për sulme të ardhshme ruse.
