Presidenti Donald Trump ka theksuar të mërkurën se po rezulton më e lehtë të bësh një marrëveshje me Rusinë sesa Ukrainën.
Është më e lehtë për Trump që të bëjë presion mbi Kievin, sepse ata janë të varur nga ndihma dhe inteligjenca amerikane për mbijetesën e tyre të thjeshtë. Por kjo nuk do të thotë se Rusia është më e përshtatshme për një marrëveshje. Në fakt, ata po zvarriten në mënyrë të dukshme.
Kjo është pika ku ndryshimi mes botës së biznesit dhe diplomacisë ndërkombëtare bëhet i thellë. Trump nuk është më në një negociatë pasurish të paluajtshme – nuk po përpiqet t’i shesë Putinit ndonjë pronë. Ai po kërkon me ngulm që Kremlini të pranojë kushte për t’i dhënë fund një lufte që vetë Putin duket se beson se i sjell më shumë përfitime sa më shumë të zgjasë.
Trump e qortoi për pak kohë Putinin të enjten me postimin “Vladimir: NDALO!”, pasi raketat ruse goditën Kievin duke vrarë të paktën 12 persona. Por edhe ky qortim përdori një gjuhë të butë dhe dukej më shumë i shqetësuar për momentin e sulmit sesa për viktimat.
Rusia ka refuzuar një armëpushim 30-ditor të ofruar nga SHBA dhe Ukraina, ndërsa vetë shpalli një “pauzë” për Pashkë që zgjati vetëm 30 orë dhe që, sipas Kievit, u shkel rreth 5,000 herë. Të dyja palët kanë akuzuar njëra-tjetrën për shkeljen e marrëveshjeve për ndalimin e sulmeve mbi energjinë dhe infrastrukturën.
Ky eksperimentim me armëpushime ka ngritur dyshime serioze nëse marrëveshjet diplomatike do të respektohen. Ukraina dhe aleatët e saj e shohin këtë si provë që Rusia i përdor armëpushimet për t’u riorganizuar dhe rifurnizuar.
Çfarë kërkon Trump? Askush s’e di saktësisht
Problemi kryesor me propozimin e Trump është se ende nuk dihet publikisht se çfarë kërkon nga Rusia. Ai nuk ka kërkuar hapur që Ukraina të njohë Krimenë si pjesë të Rusisë, por mund të jetë duke llogaritur një “ngrirje të vijës së frontit” dhe ndoshta njohje amerikane për aneksimin e Krimesë. Të dyja këto do të ishin lëshime të rrezikshme që nuk do të pranoheshin nga Kievi apo Evropa.
Krimea është e izoluar, me sanksione që do të mbeten edhe në rast paqeje, dhe pranohet gjerësisht si pjesë e paligjshme e aneksuar me forcë. Një marrëveshje që i jep Putinit legjitimitet për këtë do të ishte simbolike dhe me pak vlerë reale.
Një tjetër problem: çfarë duhet të “përfundojë” Zelensky? Trump i kërkoi presidentit ukrainas “TA MBAROSH”, por nuk e qartësoi se çfarë është “ajo”.
Rusia nuk ka nxitim – dhe kjo është sfida më e madhe
Ndërkohë që Trump është nën presion për të arritur një marrëveshje sa më parë, Putin mendon se koha punon në favor të tij. Sa më shumë të zgjasin bisedimet, aq më shumë përfiton Kremlini. Lufta mund të vijojë, aleatët e Ukrainës mund të lodhen, ndihma të pakësohet, dhe diplomacia të përdoret si një mjet për të zgjatur konfliktin.
Putini nuk dëshiron trupa evropiane në Ukrainë, nuk pranon ndihmë të huaj për Kievin, dhe kërkon heqjen e sanksioneve përpara se të bëjë ndonjë lëshim – kushte që as Ukraina dhe as Evropa nuk i pranojnë.
Përfundimi: Një marrëveshje e paqëndrueshme në horizont
Mosmarrëveshjet për qëllimet dhe pritshmëritë nga të gjitha palët, mungesa e besimit në respektimin e marrëveshjeve, dhe dëshira e Rusisë për të zvarritur gjithçka, e bëjnë një marrëveshje paqeje të vërtetë shumë të largët.
Trump mund të nënshkruajë një marrëveshje të shpejtë dhe kaotike, por nuk ka gjasa që ajo të sjellë paqe të qëndrueshme. Në vend të një zgjidhjeje, bota mund të përballet me një konflikt të ngrirë, të ndërlikuar, dhe më të rrezikshëm se më parë.
