Ish-komandanti i NATO-s në Europë, gjenerali Sir Richard Shirreff, lëshoi një paralajmërim shqetësues në një intervistë me Daily Mail: Rusia ka kapacitetin ta pushtojë kontinentin brenda pesë ditësh. Ky skenar ringjall frikën e një konflikti global, mes përshkallëzimit ushtarak dhe dobësive europiane.
NATO është sërish në alarm pas shkeljeve të përsëritura të hapësirës ajrore të anëtarëve të saj. Në këtë situatë, shqetësues është edhe vlerësimi i gjeneralit britanik Sir Richard Shirreff, ish-Zëvendës Komandant Suprem i Forcave Aleate për Evropën, i cili ka përshkruar skenarin më ekstrem në këtë përballje. Në një intervistë për “Daily Mail” ai shkruan se në më pak se 5 ditë, Rusia mund ta shkatërrojë Europën.
Ky parashikim, ndonëse nuk aprovohet nga të gjithë analistët, rindez debatin rreth gatishmërisë aktuale të Aleancës Atlantike dhe rrezikut të një lufte të re botërore. Graviteti i situatës konfirmohet edhe nga konteksti gjeopolitik i shënuar nga tensionet në rritje: nga ngërçi në Ukrainë te mbështetja e Kinës dhe Iranit për Moskën, te incidentet gjithnjë e më të shpeshta përgjatë kufijve të NATO-s.
NATO nën presion
Aleanca Atlantike, e angazhuar tashmë në mbështetje ushtarake dhe logjistike për Ukrainën për më shumë se 2 vjet, po i ndjek lëvizjet e Moskës me një shqetësim në rritje. Manovrat e fundit ushtarake të Rusisë, shpesh të kryera së bashku me Bjellorusinë, janë interpretuar si një mesazh i drejtpërdrejtë për Perëndimin. Shkeljet e hapësirës ajrore dhe operacionet me dronë kanë nxitur frikën se Kremlini po teston gatishmërinë e sistemeve mbrojtëse të NATO-s.
Sekretari i Përgjithshëm Mark Rutte përsëriti se Aleanca “është gati të mbrojë çdo centimetër të territorit të shteteve anëtare”, por analistët kanë vënë re vonesa në investime dhe furnizime, veçanërisht në Evropë.
Skenari i “100 orëve”
Gjenerali Sir. Richard Shirreff, i intervistuar nga Daily Mail, përshkroi një skenar shqetësues. Një sulm i papritur rus mund të mbingarkojë linjat mbrojtëse europiane në vetëm 100 orë. “Është një skenar ekstrem, por jo i pamundur”, – shpjegoi ai, duke bërë thirrje për një forcim të menjëhershëm të sistemeve parandaluese.
Shirreff, i cili udhëhoqi NATO-n në Evropë deri në vitin 2014, theksoi se forcat konvencionale ruse, pavarësisht humbjeve të pësuara në Ukrainë, mbeten të konsiderueshme dhe të afta të ushtrojnë presion mbi shtetet baltike dhe në Evropën Lindore.
Sipas ish-gjeneralit të NATO-s, nëse Moska do të niste një ofensivë të papritur, Aleanca dhe Evropa nuk do të kishin kohë për të organizuar përforcime, për të lëvizur trupa dhe për të mbrojtur infrastrukturën kritike. Në pak më shumë se 4 ditë, vijat e frontit të mbrojtjes mund të shembeshin, duke lënë të ekspozuar një territor të gjerë dhe të dendur të populluar. Prandaj, koncepti “100 orë” nuk përshkruan se si do të ndodhte sulmi në një nivel teknik, por sa shpejt mund të manifestoheshin efektet si: shembja e mbrojtjeve fillestare, ndërprerja e transportit dhe komunikimeve, presioni psikologjik dhe politik mbi qeveritë dhe opinionin publik.
Mbrojtja europiane mes vonesave dhe dobësive
Disa raporte ndërkombëtare konfirmojnë se Europa duhet ende të adresojë boshllëqe të konsiderueshme. IISS (Instituti Ndërkombëtar për Studime Strategjike) ka raportuar se pavarësisht angazhimeve për shpenzime, vonesat në prodhimin e armëve, mangësitë logjistike dhe vështirësitë e koordinimit midis ushtrive të ndryshme vazhdojnë.
Shtetet e Bashkuara mbeten shtylla kurrizore e Aleancës, por edhe Uashingtoni pranon kufizimet. Disponueshmëria e sistemeve të inteligjencës, mbikëqyrjes dhe zbulimit në Evropë është e pamjaftueshme për të siguruar një paralajmërim të hershëm për manovrat e mundshme ruse. Ky boshllëk, në rast të një përshkallëzimi, mund të jetë vendimtar.
Aftësitë ruse në luftë dhe kërcënimet hibride
Pavarësisht sanksioneve dhe humbjeve në frontin ukrainas, Rusia ka rritur prodhimin e saj ushtarak, duke u përqendruar në artileri, dronë dhe raketa me rreze të mesme veprimi. Sipas Christopher Cavoli, Komandant Suprem i Forcave të NATO-s në Evropë, Moska tani ka rezerva më të mëdha municionesh sesa Shtetet e Bashkuara dhe Evropa së bashku.
Megjithatë, ekspertët paralajmërojnë se në vend të një lufte të plotë, Kremlini mund të përdorë një strategji “hibride”, që përbëhet nga sulme kibernetike (si ai i fundit në aeroportet evropiane), sabotim të infrastrukturës kritike, dezinformim dhe operacione klandestine. Këto mjete do ta lejonin atë të destabilizonte me shpejtësi Evropën, pa pasur nevojë të angazhohej domosdoshmërisht në një luftë të hapur konvencionale.
Sa realiste është fantazma e Luftës së Tretë Botërore?
Shumë analistë mbeten skeptikë ndaj mundësisë së një “blitzkrieg” të aftë për të mposhtur Evropën në më pak se 5 ditë. Mangësitë logjistike të Rusisë, vështirësia për të mbajtur një ofensivë të njëkohshme në fronte të shumëfishta dhe aftësia e reagimit të NATO-s përfaqësojnë pengesa të rëndësishme.
Megjithatë, skenari i përshkruar nga Gjenerali Shirreff nuk është pa baza. Ai shërben si një paralajmërim për të mos ulur vigjilencën tonë dhe për të përshpejtuar forcimin e mbrojtjes së Evropës. Mundësia e një konflikti global duket e largët, por paqëndrueshmëria në rritje kërkon kujdes dhe gatishmëri, pasi llogaritjet e gabuara ose provokimet mund ta tërheqin sërish botën në konfrontim të drejtpërdrejtë.
