Kompania hapësinore e Jeff Bezos, Blue Origin, ka nisur me sukses raketën New Glenn në orbitë, duke shënuar një hap të rëndësishëm në sfidën ndaj SpaceX të Elon Musk. Nisja u krye nga Cape Canaveral Space Force Station në Florida, në orët e para të 16 janarit 2025.
Raketa 98 metra e lartë u përshëndet me entuziazëm nga punonjësit e Blue Origin dhe të pranishmit në Cape Canaveral. Megjithatë, kompania dështoi në përpjekjen për të rikuperuar motorin kryesor të raketës, i cili u humb pas 20 minutash fluturimi. Ky motor, ose “booster,” ishte planifikuar të ripërdorej në misione të ardhshme.
Nisja e New Glenn shënon një hap të madh për Blue Origin, e cila prej kohësh ka mbetur pas SpaceX-it në garën për dominimin e hapësirës komerciale. Raketa është më e fuqishme se Falcon 9, raketa më e përdorur nga SpaceX, dhe ka kapacitet për të transportuar më shumë satelitë. Ajo do të përdoret në projektin ambicioz të Bezos, Project Kuiper, i cili synon të vendosë mijëra satelitë në orbitë të ulët për të ofruar shërbime broadband. Ky projekt do të konkurrojë direkt me Starlink-un e Elon Musk.
Jeff Bezos, themeluesi i Blue Origin 25 vite më parë, ka deklaruar që synimi i tij është të krijojë mundësi që miliona njërz të punojnë dhe jetojnë në hapësirë. Deri tani, kompania e tij ka realizuar fluturime të kufizuara me raketën më të vogël, New Shepard, e cila ka transportuar pasagjerë dhe ngarkesa, duke përfshirë edhe vetë Bezos-in në 2021.
Megjithatë, SpaceX ka arritur rezultate të jashtëzakonshme, duke kryer 134 nisje vetëm në vitin 2024 dhe duke zhvilluar raketën Starship, më të fuqishmen deri tani. Starship pritet të nisë testimin e saj të shtatë po sot, duke rritur më tej presionin mbi konkurrentët.
Ekspertët sugjerojnë se sukseset e fundit të Blue Origin mund të krijojnë një konkurrencë reale mes dy kompanive, gjë që mund të ulë kostot e operacioneve hapësinore dhe të përshpejtojë zhvillimet teknologjike. “Kjo garë do të sjellë përparime të mëdha nga të dyja kompanitë,” tha Dr. Simeon Barber nga Open University në Mbretërinë e Bashkuar.
Kjo nisje gjithashtu reflekton ndryshimet në financimin e eksplorimit hapësinor, ku NASA dhe agjencitë të tjera po mbështeten gjithnjë e më shumë tek kompanitë private për të siguruar raketa dhe shërbime të tjera hapësinore. SpaceX i Elon Musk ka përfituar kontrata miliarda dollarësh nga NASA, ndërsa pritet që ndikimi politik i Musk të rritet edhe më shumë me administratën e re të Donald Trump.
Me nisjen e New Glenn, Blue Origin ka hyrë fuqishëm në garën për dominimin e hapësirës, por mbetet për të parë se si do të përballohet me ritmin dhe avancimin e SpaceX-it.
