Tarifat prej 10% nga sot do të hyjnë në fuqi për një pjesë të madhe të mallrave të importuara në SHBA nga pothuajse e gjithë bota, pas vendimit të presidentit amerikan Donald Trump, një goditje për tregtinë globale.
Këto tarifa, të cilat përjashtojnë produkte të caktuara, si nafta, gazi natyror, ari, bakri, argjendi, lëndë druri ndërtimi, gjysmëpërçuesit, farmaceutikët dhe mineralet që nuk gjenden në SHBA, i shtohen tarifave ekzistuese.
Tarifat e reja nuk prekin gjithashtu makinat e çelikut, aluminit dhe ato të importuara, të cilat tashmë i nënshtrohen tarifave 25%.
Fatura do të jetë edhe më e madhe nga 9 prilli për vendet që eksportojnë më shumë mallra në SHBA sesa importojnë prej saj.
Tarifat për importet nga Kina do të arrijnë në 54%, për ato nga BE 20%, për Vietnamin 46% dhe për Japoninë 24%.
Tarifat prej 10% do të aplikohen edhe për Shqipërinë, Kosovën dhe vendet e tjera të rajonit.
Sipas dokumentit zyrtar të paraqitur dje nga qeveria amerikane, tarifat e reja kanë të bëjnë me rreth 80 vende dhe rajone, përfshirë 27 vendet anëtare të BE-së.
Megjithatë, lista zyrtare ka hequr ishujt Heard dhe MacDonald në rajonin e Antarktikut, për të cilët Trump kishte njoftuar se do t’i nënshtroheshin tarifave, pavarësisht faktit se atje jetojnë vetëm pinguinët.
Analistët thonë se ka rrezik për inflacion të lartë dhe trazira në treg.
Ekonomistët, analistët dhe konsumatorët po përpiqen ende të kuptojnë implikimet e njoftimit të tarifave të Trump.
Plani kërkon një tarifë bazë prej 10% për të gjithë partnerët tregtarë të SHBA-së, si dhe tarifa deri në 50% për vendet me të cilat SHBA ka një deficit tregtar.
Importet nga Kina , Koreja e Jugut dhe Japonia, për shembull, përballen me tarifa përkatësisht 34%, 25% dhe 24%. Produktet nga Bashkimi Evropian do të paguajnë një taksë prej 20%.
I menjëhershëm ka qenë reagimi i investitorëve. S &P 500 mbylli seancën e radhës me një rënie prej 4.8% dhe tani është më shumë se 12% poshtë nivelit të tij të shkurtit.
Shqetësimi kryesor i analistëve është turbullira financiare. Nëse vendet e tjera i përgjigjen rritjes së tarifave të Trump duke rritur të tyren, një konflikt i përshkallëzuar mund të përshkallëzohet në një luftë tregtare, për të cilën ekonomistët thonë se mund të ngadalësojë rritjen ekonomike globale.
Shqetësimi nga OKB-ja
Konferenca e OKB-së për Tregtinë dhe Zhvillimin (UNCTAD) shprehu shqetësimin e saj dje pasi lista e SHBA përfshin ende disa nga vendet më të varfra në botë.
UNCTAD theksoi se vendet më pak të zhvilluara dhe shtetet ishuj të vegjël në zhvillim përbënin përkatësisht 1.6% dhe 0.4% të deficitit tregtar të SHBA.
Donald Trump të mërkurën justifikoi vendimin e tij për të vendosur tarifa shtesë për importet amerikane, duke përmendur një “emergjencë kombëtare” për të ulur deficitin e SHBA.
Tarifat e shpallura nga republikani do të ishin po aq të larta, thonë ekonomistët, sa ato të vendosura nga SHBA në vitet 1930, një kohë kur tregtia botërore ishte më pak e zhvilluar dhe vendet ishin më pak të varura nga prodhimi i kombeve të tjera.
Pekini tashmë është përgjigjur duke njoftuar vendosjen e tarifave shtesë prej 34% për importet amerikane nga 10 prilli, duke përshkallëzuar luftën tregtare, ndërsa pritet reagimi i vendeve të tjera.
Ndërkohë, tregjet janë në kolaps. Brenda dy ditësh humbën 6 trilionë dollarë nga bursa amerikane, ndërsa bursat evropiane dhe aziatike kanë shënuar rënie.
“Politikat e mia nuk do të ndryshojnë kurrë,” u përgjigj Trump në një postim në “Truth Social”.
“Kjo është një kohë e mirë për t’u pasuruar, më e mirë se kurrë!!!” , shtoi ai.
Përveç kësaj, Trump i kërkoi kryetarit të Bankës Federale të SHBA-së (FED) Jerome Powell që të ulë normat e interesit, duke konsideruar se kjo është koha “perfekte” falë avancimeve të bëra në disa çmime (naftë, vezë) që kur u kthye në Shtëpinë e Bardhë në janar.
Megjithatë, pak minuta më vonë, Powell prezantoi perspektivat për ekonominë amerikane pas tarifave të reja me ngjyra të zeza: inflacion potencialisht më i lartë, rritje më e ulët dhe papunësi më e lartë.
