Ministri i Jashtëm i Danimarkës ka qortuar administratën Trump për “tonin” e saj në kritikimin e Danimarkës dhe Grenlandës, duke thënë se vendi i tij po investon më shumë në sigurinë e Arktikut dhe mbetet i hapur për më shumë bashkëpunim me SHBA-në.
Lars Løkke Rasmussen i bëri komentet në një video të postuar në mediat sociale pas një vizite në Grenlandë të premten nga zëvendëspresidenti i SHBA, JD Vance.
Vance ka thënë se Danimarka “nuk ka bërë një punë të mirë në mbajtjen e Grenlandës të sigurt”, duke e akuzuar atë për “investim të pamjaftueshëm në popullin e Grenlandës dhe në arkitekturën e sigurisë” të ishullit.
“Shumë akuza janë bërë. Dhe sigurisht ne jemi të hapur ndaj kritikave,” tha Rasmussen.
“Por më lejoni të jem plotësisht i sinqertë: ne nuk e vlerësojmë tonin me të cilin po flitet. Nuk u flisni kështu aleatëve tuaj të ngushtë. Dhe unë ende i konsideroj Danimarkën dhe Shtetet e Bashkuara si aleatë të ngushtë.”
Në videon e tij, Løkke Rasmussen u kujtoi shikuesve marrëveshjen e mbrojtjes të vitit 1951 midis Danimarkës dhe Shteteve të Bashkuara.
Që nga viti 1945, prania ushtarake amerikane në Grenlandë është ulur nga mijëra ushtarë mbi 17 baza dhe instalime në ishull, tha ai, në bazën e largët hapësinore Pituffik në veriperëndim me rreth 200 ushtarë sot, shkruan Euronews.
Marrëveshja e vitit 1951 “ofron mundësi të mjaftueshme për Shtetet e Bashkuara që të kenë një prani shumë më të fortë ushtarake në Grenlandë”, tha ministri i Jashtëm. “Nëse kjo është ajo që dëshironi, atëherë le ta diskutojmë.”
Løkke Rasmussen shtoi se Danimarka ka rritur investimin e saj në mbrojtjen e Arktikut.
Në janar, Danimarka njoftoi 14.6 miliardë korona daneze (1.9 miliardë euro) në angazhime financiare për sigurinë e Arktikut, duke mbuluar tre anije të reja detare, drone me rreze të gjatë dhe satelitë.
Gjatë vizitës së tij në bazën hapësinore Pituffuk, Vance u tha trupave amerikane se Danimarka ka “investuar më pak” në sigurinë e Grenlandës dhe kërkoi që Kopenhaga të ndryshojë qasjen e saj pasi Presidenti Donald Trump vazhdon të kërcënojë të marrë nën kontroll territorin gjysmë autonom.
Udhëtimi i Vance në Grenlandë, së bashku me gruan e tij dhe zyrtarë të tjerë të lartë të SHBA-së, u zvogëlua pas një zhurme midis grenlandezëve dhe danezëve, të cilët nuk u konsultuan për itinerarin origjinal.
“Mesazhi ynë për Danimarkën është shumë i thjeshtë: ju nuk keni bërë një punë të mirë nga populli i Grenlandës,” tha Vance të premten.
“Ju keni investuar më pak në popullin e Grenlandës dhe keni investuar më pak në arkitekturën e sigurisë së kësaj toke të pabesueshme, të bukur të mbushur me njerëz të jashtëzakonshëm. Kjo duhet të ndryshojë.”
Vance tha se SHBA nuk ka “asnjë alternativë” veçse të marrë një pozicion të rëndësishëm për të garantuar sigurinë e ishullit pasi ai inkurajoi një shtytje në Grenlandë për pavarësi nga Danimarka.
“Unë mendoj se ata përfundimisht do të jenë partnerë me Shtetet e Bashkuara,” tha Vance. “Ne mund t’i bëjmë ata shumë më të sigurt. Mund të bëjmë shumë më tepër mbrojtje. Dhe mendoj se ata do të ishin shumë më mirë edhe ekonomikisht.”
Por reagimi i anëtarëve të parlamentit të Groenlandës dhe banorëve e ka bërë këtë të pamundur, me zemërimin që shpërtheu mbi kërcënimet e përsëritura të administratës Trump për të aneksuar ishullin e gjerë Arktik.
Kryeministrja daneze Mette Frederiksen kundërshtoi pretendimin e Vance se Danimarka nuk po bën mjaftueshëm për mbrojtjen në Arktik, duke e quajtur vendin e saj “një aleat të mirë dhe të fortë”.
Dhe në një shfaqje të mëtejshme zemërimi ndaj administratës Trump, qindra protestues demonstruan jashtë ambasadës së SHBA në Kopenhagë të shtunën, me disa që mbanin në duar tabela duke thënë: “Largohu, SHBA”.
