Shqipëria ka bërë histori duke emëruar Diellën, ministren e parë në botë të krijuar nga inteligjenca artificiale (IA), për tu angazhuar në prokurimet publike. Kryeministri Edi Rama e prezantoji Diellën gjatë një asambleje të Partisë Socialiste, konfirmuar se ajo është një anëtare jo-njerëzore e kabinetit të tij, dhe kështu vendi fillon një eksperiment të guximshëm në administrimin publik.
Emri “Diella”, që do të thotë rreze dielli në shqip, shpreh shpirtin inovativ të këtij hapi, i cili ishte sugjeruar nga Rama edhe më parë, ku ai kishte parashikuar një të ardhme me ministra dhe madje edhe kryeministra virtualë. Diella do të merret me vendimmarrjen për tenderat, duke i transferuar përgjegjësitë e këtij procesi nga ministritë drejtpërdrejt në duar të saj, në një përpjekje për të eliminuar korrupsionin e përhapur në administratën publike të Shqipërisë.
Rama theksoi se Shqipëria do ta bëjë seriozisht këtë reformë me qëllimin për të arritur tendera 100% të pakorrupsionshëm dhe të lexueshëm për çdo qytetar, duke e përmirësuar transparencën dhe llogaridhënien në shpenzimin e fondeve publike. Ai shprehu një besim të thellë se IA do të ndihmojë në mposhtjen e barrierave dhe paragjykimeve që shpesh ndodhin në administratën publike.
Diella tashmë është integruar në platformën e-Albania, që ofron shërbime të qeverisë në formë elektronike për qytetarët. Ajo prezantohet me një avatar, që simbolizon traditën shqiptare dhe shfaqet si një vajzë e re me kostum tradicional. Me këtë hap, Rama synon të sjellë reforma strukturore në mënyrën se si përpunohen tenderat dhe si punësohen talente nga e gjithë bota.
Korrupsioni ka qenë një problem i gjatë në Shqipëri dhe është theksuar vazhdimisht në raportet e Bashkimit Evropian. Rama, i cili fitoi një mandat të katërt me premtimin për t’u bashkuar me BE deri në vitin 2030, e sheh Diellën si një hap të rëndësishëm drejt përmirësimit të klimës së biznesit dhe rritjes së besimit publik në institucionet qeveritare. Ky hapi i Shqipërisë është një shembull unik në përdorimin e teknologjisë së avancuar për të adresuar sfidat administrative.
