Dhimitër Anagnosti, një emër i njohur në kinemanë shqiptare, ndonëse i ndjerë, lë pas një trashëgimi të jashtëzakonshme që vazhdon të jetojë përmes filmave të tij. Këto vepra nuk janë thjesht produkt i artit, por pasqyrat që reflektojnë si momentet më të errëta ashtu edhe ato më të ndritura të shoqërisë sonë. Filmat e tij, si “Lulëkuqet mbi mure”, “Kthimi i ushtrisë së vdekur”, “Në shtëpinë tonë”, “Duel i heshtur”, dhe “Përrallë nga e Kaluara”, janë pjesë e një narrativi të gjallë që ka edukuar breza të tërë mbi konceptin e lirisë dhe vlerave njerëzore.
Në mënyrë të veçantë, Anagnosti kishte aftësinë të transformonte jetën e përditshme në art, duke e bërë atë të kapshëm dhe emocionues. Ai vetë shprehej se “jetë të gjatë kanë veprat që ngrenë pyetje dhe trajtojnë jetën njerëzore”, një filozofi që e shohim të manifestuar fuqishëm në secilin prej filmave të tij. Edhe në veprën e tij të fundit, “Gjoleka, djali i Abazit”, ai ndriçon tensionin mes dashurisë dhe urrejtjes, mes traditës dhe dëshirës për integrim në një botë më moderne.
Tani që po i japim lamtumirën, duhet të theksojmë se ky është më shumë se një goodbye – është një mirëupafshim, pasi veprat e tij vazhdojnë të flasin me zë të lartë për çdo brez që do ta ketë rastin të shohë të njohura si figurat e një djali me lulëkuqe në xhep ose imazhet e një ushtrie që kthehet nga e kaluar. Ato do t’i rikujtojnë individët për vlerat e moralitetit dhe për situatat që na përballin si shoqëri.
Anagnosti na kujton se kinemaja nuk është thjesht kurimi i kohës, por një hapësirë ku reflektojmë, mësojmë dhe, mbi të gjitha, mbijetojmë si individë dhe si shoqëri. Kështu, trashëgimia e tij do të vazhdojë të jetojë dhe të frymëzojë shumë breza të ardhshëm.
