Në Shkodër, qyteti i njohur për tragjedinë e rinisë që humbi jetën duke u përpjekur të kalonte kufirin nën regjimin komunist, u organizua një simpozium shkencor me temën “Shkodra përballë së kaluarës”. Ky eveniment bashkoi ambasadorë, politikanë të majtë e të djathtë, ish të përndjekur politikë, përfaqësues të klerit dhe studiues, duke nënvizuar rëndësinë e përballjes me të kaluarën.
Ambasadori i BE-së, Silvio Gonzato, theksoi se përballja me të kaluarën është thelbësore, pavarësisht vështirësive që kjo sjell. Ai përmendi se shumë individë që kërkuan lirinë humbën jetën pranë këtij kufiri dhe se është e rëndësishme që Shkodra të shndërrohet në një vend kujtese. Gonzato theksoi nevojën për vullnet politik, legjislacion, burime dhe bashkëpunim aktiv nga të gjitha institucionet për të siguruar që ata që vuajtën të kenë drejtësinë që u takon. Ai përmendi rolin e Parlamentit si institucion kyç në këtë proces.
Po ashtu, drejtuesja e Autoritetit për Informim mbi Dokumentet e ish-Sigurimit të Shtetit, e cila u shpreh për sfidat në zbulimin e varreve të fshehura nga regjimi, përmendi vështirësitë që përballen kërkuesit e së vërtetës, pasi shumë informacion ka qenë i ruajtur për të mos u zbuluar. Kjo punë vazhdon për të nderuar memorizimin e atyre që humbën jetën në kufi gjatë periudhës 1944-1991, duke përpjekur të arrijnë lirinë.
Ky simpozium ishte një homazh për qindra shqiptarë që bënë përpjekje të rrezikshme për t’u arratisur nga regjimi komunist, duke i dhënë atyre një zë dhe duke e bërë këtë historinë të pranishme në diskutimet e sotme. Me një mori personalitetesh të angazhuara në këtë proces, Shkodra po përpiqet të rikonstruktojë kujtesën kolektive dhe të trajtojë plagët e së kaluarës, në mënyrë që në të ardhmen, vuajtjet dhe sakrificat e atyre që kërkuan lirinë të mos harrohen.
