Kam lexuar shumë memuarë të autorëve që janë përfshirë në ngjarjet politike të tri shekujve të fundit në SHBA, por pak për ata që kanë qenë dëshmitarë të ndryshimeve në Shqipëri gjatë tri dekadave të fundit. Libri “Fillimet” i Preç Zogajt, i botuar së fundmi, është një veçanti në këtë drejtim dhe duke e konsideruar përvojën time si dëshmitar okular i ngjarjeve të ngjashme në Tiranë gjatë periudhës 1990-91, mendoj se Zogaj ka arritur të ruajë një objektivitet të admirueshëm si kronikan.
Stili i Zogajt, i cili kombinon rigorozitetin e kronikanit me frymën e poetit, e kthen “Fillimet” në një kryevepër të memuaristikës politike shqiptare. Ai na ofron një pasqyrë të qartë dhe të detajuar të ngjarjeve që përcaktuan fundin e komunizmit në Shqipëri dhe fillimin e një periudhe të re, që shoqërohet me sfida të shumta. Zogaj nuk është vetëm një dëshmitar, por një analist i hollë i situatave, i cili tregon jo vetëm faktet, por edhe kontekstin emocional dhe social që i shoqëron ato.
Në një krahasim me librin “A Promised Land” të Barack Obamës, ai sipas mendimit tim si analist lexues, qëndron në një nivel stilistik të lartë, edhe pse Obama është një figurë politike me peshë më të madhe në skenën ndërkombëtare. Çdo faqe e Zogajt shpreh jo vetëm përvojën personale, por edhe një kompleksitet që del nga përjetimet kolektive të shoqërisë shqiptare.
“Fillimet” është një liber që ndihmon në kuptimin e një periudhe të rëndësishme historike dhe politike, duke sjellë një narrativ të zgjeruar që lehtëson reflektimin mbi transicionin e Shqipërisë nga një regjim autoritar në një shoqëri demokratike. Peshë e tillë i jep librit një rëndësi të veçantë për historinë moderne shqiptare, duke e bërë atë një lexim të domosdoshëm për të gjithë ata që duan të kuptojnë thellësisht dinamikat e këtij vendi.










